Ieder mens is geroepen om boer te zijn
De stikstofcrisis is een onderwerp dat mensen in een oogwenk lijnrecht tegenover elkaar zet. Ben je voor ‘de natuur’ dan ben je tegen ‘de boeren’ en vice versa. Meer smaken zijn er blijkbaar niet. Maar moet er echt gekozen worden tussen boeren en natuur?
Heel dominant in de discussie is de gedachte dat boeren en natuur per definitie elkaars vijanden zijn. Maar nog niet zo lang geleden vormden boerderijen en het boerenland juist een ideale leefomgeving voor heel veel wilde dieren. Nu is er natuurlijk wel iets aan de hand, ergens is een afslag genomen die heeft geleid tot de huidige problematiek. Echter in plaats van te zoeken naar waar de samenleving uit de bocht is gevlogen en daarvan te leren, wordt de keuze voorgelegd: of boeren of natuur. En zo staan allerlei partijen tegenover elkaar.
Met beide voeten in de klei
Ds. Marco Batenburg, preses van de generale synode: “In de bijbel staat dit in een heel ander perspectief. In Genesis schept God de mens (Adam) uit aarde (Hebreeuws: Adama). De mens staat dus per definitie in verbinding met de aarde. Vervolgens krijgt de mens de opdracht die aarde, waaruit hij zelf is geschapen, te bewerken en bewaren. Letterlijk met beide voeten in de klei. In die zin is ieder mens geroepen om boer te zijn, om alles wat leeft te helpen floreren én te genieten van de vruchten die dat oplevert. Bewerken en bewaren, ze houden elkaar in balans.”
Er zijn grenzen
Maar zo is de samenleving niet ingericht: alles moet altijd groeien, er moet meer geproduceerd worden en er moet meer verdiend worden. Daarmee is de samenleving in een onmogelijke positie gemanoeuvreerd en de boeren plukken daar nu de wrange vruchten van. Het probleem van die grenzeloosheid vraagt echter om een veel groter gesprek dan alleen het gesprek over stikstof. Een gesprek dat de lange termijn op het oog heeft en recht doet aan zowel de boeren, de burgers en de aarde.
Recht doen aan de boer, de burger en de schepping
Ds. Batenburg: “Bij dit gesprek moet iedereen aan tafel. We moeten weg uit de polarisatie. Want niet iedereen is boer, maar iedereen eet. De eerlijke vragen moeten hier gesteld worden: zijn we als samenleving uit de bocht gevlogen? Wat is ‘genoeg’? Waar liggen nou eigenlijk de grenzen? Wat zijn echte perspectieven binnen die grenzen, waarbij we recht doen aan de boer, de burger en de schepping? Wat zijn voorbeelden waarvan we kunnen leren? De kerk wil een plek zijn waar deze vragen gesteld kunnen worden. Niet in een debat tegenover elkaar, maar in gesprek als broeders en zusters met een gezamenlijke taak in de zorg voor de schepping.”
‘Waar is de kerk in het stikstofdebat?’
In het Nederlands Dagblad verscheen op 23 juni een opiniestuk waarin afgevaardigden van christelijke netwerken, organisaties en kerken(koepels), waaronder de Protestantse Kerk in Nederland, geloofsgemeenschappen oproepen om in gesprek en in gebed te gaan over het stikstofdebat.
Opiniestuk ‘Waar is de kerk in het stikstofdebat?’
De Protestantse Kerk werkt samen met onder andere GroeneKerken, Micha Nederland, A Rocha, CCA (Contact Christen Agrarisch) en de werkgroep Kerken en Landbouw rond dit onderwerp. Er wordt gewerkt aan netwerken, materialen voor gesprek en het ondersteunen van initiatieven die perspectief bieden voor een landbouw die recht doet aan mens en natuur. Neem voor meer informatie contact op via info@protestantsekerk.nl
Bron: nieuwsbrief PKN 21 juni 2022